Te Piri’anga I rotopu ia Aotearoa e te Ipukarea Kuki Airani kua ngaue ia Tinito

For the English version of this article, click here

Te manamanata nei tetai nga arataki i te Ipukarea no runga i teia tamanamanata’anga e kitena atu nei ki runga i te pirianga o te Ipukarea kia Aotearoa.

Ko teia nga tangata oki ko Iaveta Short, tei na roto mai ana i te Paramani i teia au tuātau i topa.

Ko tetai koia ko te arataki o te tua pato’i o teia tuātau koia te Mema Ngateitei Tina Browne.

Kua akaari katoa mai aia i tona marekakore no teia e tupu nei.

Ko te tu’anga mua oki o teia marekakore’anga no Browne, koia oki no te tuātau o te passport, e oti ko teia akanoonoo’anga kia Tinito ta te PM e rave nei i teia tuātau, ma te akakite mai e, kare aia e akakite vave mai mari ra kia oti roa te reira i te akatinamou’ia. Ko teia tu i na Browne ei, e takataka’i tikai teia i te turanga o te iti tangata, kare katoa oki i atoro mai i te manako o te iti tangata, inara kua rave ua i tona anoano.

Kua akakite a Browne e, “e manamanata tikai toku i te tuatua a te vaa tuatua o te Tauturu PM o Aotearoa” kua akakite katoa aia e, ko teia ta te PM e rave nei, te kino aere ua atu nei.

Watch Tina Browne's full interview on Pacific Mornings:

Kua akakite mai te Opati o te High Commission o Aotearoa e, kare roa e akamaramarama’anga no runga i teia akanoonoo’anga angaanga kapiti koia oki (CSP)ta te PM Mark Brown e rave nei i teia tuātau kia Tinito.

Kua taiku te Kura a te Opati o te High Commission o Aotearoa i tetai Koreromotu akatikatika’anga ki te Kuki Airani i te mataiti 2001, tei anoano e kia mārama e kia ariki nga tua e rua i tetai ua atu akatikatika’anga i mua ake ka akatinamou ia ei.

Kua akakite te tauturu PM o Aotearoa koia a Vaovasamanaia Winston Peters e, kare e puapinga e rauka mai me atoro ia atu ratou no to ratou manako i muri ake i te akatinamou’anga o teia akaitakita’anga.

Kua akakite te Mema Ngateitei Tina Browne e, kare aia i kite e, eaa te manamanata i te uriuri atu i teia kia Aotearoa me kare e apinga unauna.

Akarakara atu i te teata no te komakoma’anga atu anga a William Terite ki te Mema Ngateitei Tina Browne.

“E tu kamakura tikai teia” i na Tina Browne ei, “naringa ko au te arataki, kua uriuri takere au i teia ki Kavamani o Aotearoa’.

“Tei ia ratou te au ravenga taku ka anoano ei tauturu mai iaku, kia kore au e tataraara a muri ake” i akakite ei te mema Ngateitei Tina Browne.

Kua akakite oki te Mema Paramani Akangaroi koia a Iaveta Short e, “penei e te rave nei te PM Mark Brown i teia, ei ravenga kia rauka mai tetai tuanga moni tauturu takake, kare oki tatou i kite” i nana ei.

Penei rai paa i na Iaveta Short e, “e ravenga teia i te akakite atu ki tetai au Patireia mamaata ke atu o teia nei ao mei ia Otireria e Marike e, te tauturu mai nei a Tinito ia matou, teiea kōtou?”

Kua akakite katoa a Short e, e au koreromotu takere ta te Kuki Airani i akatinamou atu ki tetai au patireia ke atu no te au angaanga mei te tautai e te vai atura.

Watch the full interviw with Iaveta Short on Pacific Mornings:

Akarakara atu i te teata no te komakoma’anga a William Terite kia Iaveta Short.

“Kua taina atu tatou i te Koreromotu Law of the Sea Agreement (Ture o te Moana) i te mea oki e, e tikaanga to tatou, e Patireia nana rai e Akateretere ana i tana au angaanga e rave nei. I tetai au taime ra, ka rave rai tatou i tetai au angaanga i vao ake i teia tikaanga” i akakite ei a Short.

I roto oki i te kura a te PM te Mema Ngateitei Mark Brown i teia Varaire i topa, kua pati aia i tetai akarakara akaou’anga i te tu o te raverave’anga i te angaanga i roto i teia pirianga kia Aotearoa, kia rauka i te tarai akaou i te kaveinga tiratiratu no nga Patireia ki te tuātau ki mua, ma te akamou’anga i te piri’anga matutu i rotopu ia raua.

Kua akateiaa aia i te manako ki runga i te puapinga o te uriuri’anga ma te ariki’anga i te vaerua e kia puapinga nga tua nake.