Piritau Nga, kua autu aia i te Mire Ura ma te irinaki’anga e kua Rangatira to tatou reo e ta tatou peu.

For the English version of this article, click here

Kua akaari mai teia Tumu Toa ‘Ura koia a Piritau Nga i te puapinga o te reo e te peu na roto i te ura.
I roto i tana kapa i roto i Te Mire Ura o teia mataiti, ko tana umuumu’anga i akakite ei aia koia kia takataka te kura no runga i te puapinga o ta tatou peu e te akono’anga kare oki i nana ei e, ko te tarere’anga.

‘’Te ngoie ua nei i nana ei ta tatou peu e te akano’anga i te ngaro,” e kua oki aia ki runga i te tumu tapura, “To tatou Peu te peke nei ki te matangi.’’

Kua autu mai oki a Piritau i te re tai i roto i tu’anga a te tane i roto i teia tarere’anga, e kua akakite aia ma te irinaki e, kua puta teia kura na roto i tana ura, ki te iti tangata Kuki Airani. “Iaku, i te tuatau o teia tarere, ko te mea puapinga roa atu, koia ko teia kura no runga i ta tatou peu e to tatou reo, e kare e ko te autu’anga i te re tai.

“E puapinga ia aku te toto’a’anga i teia kura no runga i to ratou reo e ta tatou peu, kia kore oki te reira e ngaro”. Ko te peu te mea puapinga roa atu, no reira, e umuumu tatou e auraka roa atu te reira e ngaro.”

Te Akateateamamao’anga

Kare a Piritau raua ko tona teina a Edward i akakoro ana i te tomo atu ki roto i teia tarere’anga, inara kua tukuna iatu to raua ingoa ma to raua kitekore ki roto i te tarere’anga e tetai o raua metua(uncle).
Ko to raua tere ki Rarotonga koia no te akaepaepa’anga i te ra anauanga 60 mataiti, o tetai o raua metua(uncle). i te reira tuatau rai tauru ia atu ei raua ki roto i teia tarere’anga o te Mire ura i te ra 1 o Me.

I muri ake i to raua kite’anga e kua tauru iatu raua ki roto i teia tarere’anga, kua mou mai rai raua i te puapinga o te tumu tapura, i te mea oki e kua kite rai raua e te ngaro atura te reo.

“I mua ake i te tarere’anga, kua uri atu maua tetai ki tetai, e kua tuatua rai maua kia maua rai e, ka anoano’ia te turanga o to tatou reo i teia tuatau kia akaari’ia ki te katoatoa. Kare atu a maua apinga ke atu i inangaro i te akakite ki vao i te atea, mari ra, ko te turanga o to tatou reo e ta tatou peu e ngaro pu’ua nei, i mua tikai i to tatou mata.”

Watch Piritau Nga's full interview on PMN Cooks below.

“Karanga atu au ki toku teina e, aere ua taua kia kitea mai to taua manako, kare ra oki maua i manako ana ka autu mai tetai ia maua.”

Te Akamaroiroi’anga

Kua tupu mai teia tokorua ki roto tikai i ta raua peu e to raua reo.

I to raua aere’anga mai ra ki Aotearoa nei no te apii e te tu’anga tarekareka, kua kite raua i te au taii no te taui’anga i te au tu tangata e te au peu i teia ngai ou ta raua e noo ara, ma te kore e taangaanga’anga i ro raua reo.

I roto i te akapapa’anga tare tangata a te UNESCO no te pa enua patipika e Aotearoa e Otireria, mei tetai 80,532 tangata Kuki Airani e noo ana ki Aotearoa, e mei roto mai i te reira tare’anga, e 9 patene rai ka kite meitaki i te tuatua maori. E turanga tumatetenga teia, me kare e utuutu’ia, ka ngaro takiri te reo.

‘’Iaku e apii ara i roto i te apii tua toru o Aotearoa, kua kite mai au e, ko to tatou reo maori e to Aotearoa nga reo paruparu roa atu i roto i te patipika.

“Ko au mei te Ipukarea mai, i te kite’anga au i teia turanga, kua puta roa teia ki toku pukuatu i te akamanako’anga atu e, ka ngaro to tatou reo, i akanoo ei au i te tumu manako o taku ura ki runga i teia.’’

I roto i tana ura, kua ngo’ie ua teia kura, me kore teia tumu tapukra i tetai uatu i te kite me kore i te marama atu, ko ratou tikai e noo mai ara i vao ake i te Ipukarea.

Te Mire Ura 2025 Senior Male overall champion Piritau Nga Jnr performing in the fast beat section. Photo/Supplied

I runga i te kupe Instagram kua kitena ia atu te au manako o te tangata, “E vinivini tikai teia e tupu nei no to tatou reo”, “Too good e Piritau Nga,’ e ko tetai manako tei akaari ia atu, ‘varavara te pe’e kare e ngaropoina ia aku. Ko teia, kua puta roa kiaku; ka kite rai koe e, kua tae rai te ngakau i te akateateamamao i teia. Kare e aite’ia.’

Kare rai aia e irinaki ana i tei tupu, noatu oki e kua peke kiaia te re tai no Te Mire Ura. Iaia oki i Aotearoa nei, te akateateamamao katoa nei aia no te tarere mini games i Palau e tu mai nei. Ko raua oki ko tona teina te ka mata atu i te Kuki Airani i roto i te tu’anga o te track e te field.

Te irinaki nei ra aia e kua riro tana i akaari atu i roto i Te Mire Ura ei akamaroiroi atu i tetai ua atu i te mou piri’anga i to tatou reo e ta tatou peu.

Te Mire Ura 2025 Senior results.

Female category: Best Slow Beat - Nicol Tiaore. Best Fast Beat - Nicol Tiaore. Best Costume - Paige Taio. Overall champion 1st Place - Nicol Tiaore, 2nd place - Paige Taio, 3rd place - Zoe Hoff. Consolation - Teitiraukura Ngaoire.

Male category: Best Slow Beat - Piritau Nga. Best Fast Beat - Piritau Nga. Best Costume - Akai Tuakeu. Overall, the champions were 1st place Piritau Nga, 2nd place Tamaiva Mateariki, and 3rd place Edward Nga. Consolation - Teariki Mahitu, Rickahn Iro, and Akai Tuakeu.